Over de Methode Van Dixhoorn
(Over)spanning
Spanning wordt vaak opgebouwd in periodes dat het heel druk is. Als de druk te lang aanhoudt kan de spanning als ‘gewoon’ worden ervaren. Je bent je dan niet meer bewust van de verhoogde spanning. Duurt dit te lang, dan kun je klachten krijgen zoals hoofdpijn of slecht slapen, maar ook hyperventilatie of angstig zijn.
Veel klachten en problemen hangen samen met een te hoge spanning. Denk naast stress of een burn-out ook aan lichamelijke klachten zoals nek- of schouderklachten. De Methode Van Dixhoorn maakt daarbij onderscheid tussen de directe gevolgen van de ervaren spanning (stressoren) en de daardoor langzaam opgebouwde verhoogde spanning. Deze verhoogde spanning of overspanning ontstaat wanneer de stressoren te lang aanhouden.
Adem- en ontspanningstherapie
De als ‘gewoon’ ervaren spanning kan adequaat behandeld worden met adem- en ontspanningstherapie volgens de Methode Van Dixhoorn. Klachten die gunstig reageren zijn kennelijk gevolg van overspanning en vormen de aanwijzing dat adem- en ontspanningstherapie helpt. Als de overspanning vervolgens ook afneemt, dan wordt ook de invloed van de stressoren op de klachten duidelijker.
De aard van de stressoren kan zowel lichamelijk als geestelijk zijn of van buitenaf geactiveerd worden. De Methode Van Dixhoorn leert de cliënt deze stressoren te onderscheiden en hier beter mee om te gaan. Het is een complete methode voor spanningsregulatie, waarin de adem een centrale rol speelt.
Voor het programma ‘mijn leven, mijn gezondheid’ werd dr. Jan van Dixhoorn geïnterviewd en vertelt hij over zijn methode voor adem- en ontspanningstherapie.
Procesmodel Methode Van Dixhoorn
Adem- en ontspanningstherapie leert de spanning te reguleren door de interne zelfregulatie te beïnvloeden. Het onderstaande procesmodel laat deze zelfregulatie zien, waarin vier vormen van zelfregulatie worden onderscheiden. De pijlen in het model geven deze vier vormen weer: extern actief, intern actief, extern passief en intern passief.
De cirkel is het gehele organisme, waarin zelfregulatie wordt weergegeven door de kleine cirkel middenin. De bewuste waarneming wordt weergegeven in het gedeelte boven de streep, waarbij de kleine cirkel de persoon (het systeem) aanduidt. Een pijl omhoog betekent dat men waarneemt en omlaag dat men beïnvloedt.
- Extern actief (EA): zelfregulatie door zelfhulp, zelfzorg, opvoeding, zelfreflectie
- Intern actief (IA): zelfregulatie door oefentherapie en zelfcontrole
- Extern passief (EP): zelfregulatie door hulpverlening
- Intern passief (IP): ontspanningstherapie
“De Methode Van Dixhoorn is een complete methode voor het behandelen van klachten die het gevolg zijn van ‘gewone overspanning’ en die het functioneren sterk kan verbeteren.”
Jan van Dixhoorn
7 processen van verandering
In een proefbehandeling van meestal vier sessies wordt onderzocht in hoeverre de klachten door spanning veroorzaakt worden. De therapeut leert je om spanning te herkennen en deze te reguleren. Met instructies en handgrepen (manuele technieken) helpt de therapeut je de te hoge spanning te ontdekken en te verlagen. Na deze proefbehandeling is meestal duidelijk of de spanning is afgenomen en de klachten zijn verminderd. Als er nog onvoldoende effect is, dan kan besloten worden de behandeling te verlengen met nog enkele sessies.
De effectiviteit van de behandeling wordt gemeten aan de hand van de volgende zeven veranderprocessen.
Spanningsvermindering
Afname van lichamelijke (in)spanning, in rust of in beweging.
Herstel van evenwicht
Lichamelijke en geestelijke sensaties als gevolg van rust.
Functioneel ademen
Een ontspannen, natuurlijke ademhaling en coördinatie tussen ademhaling en wervelkolom.
Lichaamsbewustwording
Voelen en bewust zijn van veranderingen in het lichaam door toegenomen rust en dit onder woorden kunnen brengen.
Aandachtsverschuiving
Afname mentale spanning door verhoogde concentratie.
Functioneel bewegen
Meer ontspannen en natuurlijk bewegen.
Cognitieve herstructurering
Bewustwording van spanning en de noodzaak tot het nemen van rust.
Over Jan van Dixhoorn
De grondlegger van de Methode Van Dixhoorn is dr. Jan J. van Dixhoorn, arts en opleider. Hij onderzocht de effectiviteit van adem- en ontspanningstherapie bij hartrevalidatie en promoveerde hierop in 1991 cum laude. Jan van Dixhoorn is lid van de Board of Directors van de International Stress Management Association. En hij verzorgt samen met een team docenten de driejarige post-hbo-opleiding Methode Van Dixhoorn Adem en Ontspanningstherapie. Samen met zijn vrouw Irmgard van Dixhoorn-Verhoeven, psychogerontoloog, geeft hij leiding aan het Van Dixhoorn Centrum voor Adem- en Ontspanningstherapie in Amersfoort.
